Bức ảnh “Sự trừng phạt đích đáng” của nghệ sĩ nhiếp ảnh Quang Văn tái hiện hình ảnh người nữ dân quân trong bộ quần đen, áo nâu, nai nịt gọn gàng, vai mang súng, tay kéo mảnh xác máy bay, bóng đổ dài trên bãi biển đã đoạt Huy chương Vàng tại Triển lãm ảnh nghệ thuật quốc tế Berlin, tháng 3/1970.
Vùng biển Hải Thịnh (huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định) nằm ngay cửa sông Ninh Cơ là nơi trút khối bom, đạn còn lại trước khi hạ cánh của máy bay Mỹ sau khi bay ra đánh phá miền Bắc những năm 1966 – 1967. Để tăng cường sức chiến đấu nhằm bảo vệ địa bàn xung yếu, quan trọng này, Bộ Tư lệnh Quân khu 3 đã tăng cường cho xã Hải Thịnh, huyện Hải Hậu một đơn vị pháo phòng không, một Trung đội thuộc Tiểu đoàn 66 do Trung đội trưởng Phạm Quang Tuấn chỉ huy và một khẩu pháo 122 mm.
Ngày 15/01/1966, từng tốp máy bay Mỹ ồ ạt bay vào đánh phá miền Bắc. Khi trở về, hai chiếc máy bay Mỹ tách khỏi đội hình bay lao xuống vùng biển Hải Thịnh để trút nốt số bom còn lại. Ngay lập tức, lực lượng pháo phòng không khai hỏa. Đúng lúc đó, khẩu đội súng máy 12,7mm của Trung đội nữ dân quân xã Hải Thịnh cũng lập tức khai hỏa. Những tiếng nổ vang trời. Chiếc máy bay Mỹ F4 bốc cháy, vỡ tan ra từng mảnh, rơi lả tả xuống mặt đất, xuống biển. Chiếc máy bay còn lại hốt hoảng tháo chạy ra biển.
Sau khi bắn rơi máy bay, nhân dân Hải Thịnh rời công sự, phân công nhau đi thu gom xác máy bay đem về trụ sở của huyện. Cùng với các đồng chí, đồng đội của mình, nữ dân quân Hà Thị Nhiên đã kéo phần cánh máy bay của đế quốc Mỹ từ biển vào bờ.
Trong khoảnh khắc ấy, hình ảnh một cô nữ dân quân nhỏ nhắn, gương mặt xinh xắn, mặc áo vải nâu nhiều miếng vá, khoác khẩu súng trường trên vai, dùng dây thừng kéo xác máy bay có in hình quốc kỳ của Mỹ đã được nghệ sĩ nhiếp ảnh Quang Văn, khi đó là cán bộ phụ trách thông tin triển lãm của Nam Định, nhận nhiệm vụ về Hải Thịnh làm phóng sự ảnh quân và dân vừa chiến đấu vừa sản xuất để tuyên truyền, ghi lại bằng chiếc máy ảnh Rơ - lếch.
Đồng chí Hà Thị Nhiên từng kể: “Khi đó, chúng tôi được giao đi lượm lại những mảnh vỡ của chiếc máy bay bị bắn hạ về Ủy ban nhân dân xã. Điều tôi thực sự không ngờ tới là nhà nhiếp ảnh Quang Văn đã chụp tôi, vì lúc đó, tôi cùng các đồng chí khác đang phân công nhiệm vụ cho nhau”.
Tấm ảnh ngay lập tức được nhân dân cả nước hoan nghênh, đón chào và được trưng bày ở nhiều nơi, trong các phòng triển lãm, bảo tàng… Tháng 3/1970, bức ảnh đạt Huy chương Vàng tại Triển lãm ảnh nghệ thuật quốc tế Berlin, Đức.
Một ký giả nước ngoài khi nhìn bức ảnh đã thốt lên rằng: “Ôi! Kỳ diệu! Phải chăng đây là nữ vương Hòa Bình đang trừng phạt hành động của kẻ gây chiến tranh dã man, tàn ác?”.
Ở Nam Định, nhân dân truyền nhau câu thơ về hình ảnh của nữ dân quân Hà Thị Nhiên kéo mảnh xác máy bay:
Thần sấm, con ma, lũ giặc trời
Trúng đạn đâm nhào xuống biển khơi
Cô gái dân quân xã Hải Thịnh
Hiên ngang kéo xác máy bay rơi.
——
Nguồn: Bảo tàng QSVN
Ảnh: Quang Văn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét