TẠI SAO?

 Bữa trước bạn Hoa Anh bảo tôi tìm tài liệu viết cho bạn ấy bản giải trình, rằng tại sao cũng là nước tư bản lại có nước giàu nước nghèo, như châu Phi chẳng hạn?

Nói đơn giản thế này thôi bạn. Những nước nào mà tài sản xã hội chỉ nằm trong tay một sốt ít người, mà những người đó lại có quyền quyết định về luật lệ và chính sách, dù nước đó có thể chế chính trị là gì thì nhân dân nước đó đều là những người bị bóc lột, là một xã hội bất bình đẳng.

Tuy nhiên cũng là nước có chế độ chính trị theo chủ nghĩa tư bản, lại có tình trạng nước này nghèo hơn nước khác, đó lại là câu chuyện bất bình đẳng trong phạm vi quốc tế. Nước giàu mạnh hơn lại bóc lột và tạo sự bất bình đẳng cho nước yếu thế hơn.

Nếu các nhà tư bản lại kết hợp với những người cầm quyền mà bạn thường nghe những nhà lãnh đạo nước ta đặt tên như ‘lợi ích nhóm’, ‘sân sau’ thì mọi đạo luật dù có được quốc hội thông qua cũng chỉ (hoặc phần lớn) là làm tăng lợi nhuận của những nhà tư bản (ta gọi hình thái đó là ‘tư bản thân hữu’).

Tôi xin trích dẫn một ví dụ. Ở Mỹ, chính quyền cho phép tổ chức các nhà thầu quân sự tư nhân, ngân sách của nhà nước sẽ chi trả cho các hoạt động của nhà thầu đó. Vì thế, nếu bạn làm việc cho nhà thầu quân sự tư nhân, bạn sẽ kiếm được từ 9.000 đến 22.500 USD/tháng, nếu bạn phải ra nước ngoài làm việc thì thu nhập của bạn sẽ là 104.100 USD/tháng. Trong khi đó nếu bạn là người lính ăn lương trực tiếp từ chính phủ, bạn sẽ được trả 1.468 USD/tháng, nếu là sĩ quan thì được 4.952 USD/tháng. Chỉ cần bạn nhìn vào các con số trên, bạn sẽ thấy thu nhập của các nhà thầu tư nhân cao đến cỡ nào. Đơn giản, vì họ thuộc tầng lớp ‘tư bản thân hữu’. (Trích từ bài báo của Tiến sĩ Paul Craig Roberts, Viện nghiên cứu kinh tế chính trị Hoa Kỳ).

Tôi không biết các nước phương tây khác thế nào, song ở Mỹ chính quyền do một đảng nào đó nắm giữ đều có các nhà tài phiệt chống lưng. Nếu vậy, đương nhiên các chính sách mà chính quyền đưa ra phải phục vụ trước hết cho các tập đoàn tư bản.

Hôm qua mới đọc một tin, tin đó cho biết bà Bộ trưởng Năng lượng của Mỹ khuyên người dân nên lắp đặt quạt gió (phát điện) trên chiếc xe hơi của mình (!). Để làm gì? Chả là, vừa qua công ty cung cấp xăng dầu Colonial Pipelines bị hacker nó đánh sập, vì vậy lời khuyên trên của bà Bộ trưởng có nghĩa là người dân không nên dùng xăng nữa. Thấy lời khuyên hơi kỳ cục, thì ra bà Bộ trưởng có hơn một triệu cổ phiếu tại tổ chức kinh doanh năng lượng xanh! Sân sau là thế đó.

Riêng các nước châu Phi, sau khi giành được độc lập từ các nước đến từ châu Âu, thì châu Phi lại rơi vào các chế độ chính trị độc tài không khác gì vua chúa xưa, mâu thuẫn sắc tộc, mâu thuẫn bộ lạc đưa đến nội chiến liên miên. Một đất nước luôn có chiến tranh, luôn mất ổn định và thường có những dòng người di cư lớn thì làm sao mà phát triển được, mặc dù họ có một nguồn tài nguyên rất phong phú.

Cho nên khi bạn đặt vấn đề tại sao cũng dưới chế độ tư bản chủ nghĩa, lại có nước giàu nước nghèo, rồi lại có người giàu người nghèo thì chúng ta phải xem xét cho kỹ - ai giàu và ai nghèo? Không phải mọi tầng lớp dân cư đều nghèo và cũng không phải mọi tầng lớp dân cư đều giàu. Vậy đó bạn ạ./.

Hình trong bài: Bộ đội VN với người dân châu Phi.

Ngày 15/6/2021

Ph. T. Kh.